Lịch sử Đất Hà Giang xưa
thuộc bộ Tân Hưng, một trong 15 bộ của nước Văn Lang. Về sau, Hà Giang nằm
trong phạm vi thế lực của ba Tộc tướng xứ Thái. Trong giai đoạn Minh thuộcđầu
thế kỷ 15, được gọi là huyện Bình Nguyên, đổi thành châu Bình Nguyên từ năm
1473, sau lại đổi tên thành châu Vị Xuyên.
Vào cuối thế kỷ 17, tộc
trưởng người Thái dâng đất cho Trung Hoa, đến năm 1728, Trung Hoa trả lại cho
Đại Việt một phần đất từ vùng mỏ Tụ Long đến sông Lô. Năm 1895, ranh giới Hà
Giang được ấn định lại như trên bản đồ ngày nay.
Trước năm 1975, Hà Giang
có các huyện Đồng Văn, Vị Xuyên, Xin Mằn, Yên Minh, Hoàng Su Phì, Bắc Quang,
Thanh Thủy và Quản Bạ.
Hang Phương Thiện: cách thị xã Hà
Giang 7 km (4,38 dặm) xuôi về phía nam. Đây là nơi có nhiều phong cảnh
đẹp, nhiều hang động tự nhiên tuyệt đẹp. Nhiều hoa trái đặc sản: mận, lê,
cam, táo và các loại chè tuyết san cổ thụ mọc trên độ cao 900 m (2.700
ft).
Hang Chui: cách thị xã Hà Giang 7
km (4,38 dặm) về phía nam. Hang ăn sâu vào lòng núi khoảng 100 m (300 ft).
Cửa hang hẹp phải lách người mới qua được. Vào trong lòng hang mở rộng,
vòm hang cao vút, nhiều nhũ đá rủ xuống đủ mọi hình thù. Đặc biệt hang có
nhiều dơi, có dòng suối dâng cao đổ xuống thành thác trông rất đẹp.
Suối Tiên: Cách thị xã Hà Giang 2
km (1,25 dặm) về phía bắc, là thắng cảnh Suối Tiên đẹp nổi tiếng. Phong
cảnh ở đây rất nên thơ, nước trong xanh. có thể đến đây nghỉ ngơi, tắm mát
và ngắm cảnh.
Động Én: Động cách thị xã Hà Giang
60 km (37,5 dặm) thuộc địa phận huyện Yên Minh. Từ thị xã Hà Giang qua
cổng trời Quản Bạ, qua những cách rừng thông ngập chìm trong sương sẽ tới
động Én. Hang động còn mang nhiều nét hoang sơ nhưng đẹp.
Đồng Văn- "Cổng Trời":
Là một huyện vùng cao biên giới của Hà Giang. Độ cao vùng khoảng 1.000 m
(3.000 ft) so với mặt biển, địa hình hầu như chỉ thấy núi đá. Huyện lỵ
cách thị xã Hà Giang 146 km (91,25 dặm) giao thông rất khó khăn. Huyện có
19 xã thì 9 xã có đường biên giới với Trung Quốc. Mùa đông nhiệt độ có lúc
xuống đến 1° C, nhưng mùa hè nóng nhất chỉ khoảng 24° C. Bầu trời hầu như
quanh năm mưa và mù nên ở đây người dân có câu: "thấy nhau trong tầm
mắt, gặp nhau mất nửa ngày" và "đất không ba bước bằng, trời
không ba ngày nắng". Đồng Văn có điểm cực bắc của Việt Nam tại xã
Lũng Cú. Người ta nói rằng nếu chưa lên Lũng Cú thì coi như chưa đến Đồng
Văn, bởi Lũng Cú là "nóc nhà của Việt Nam" nơi mà "cuối mặt
sát đất, ngẩng mặt đụng trời". Đồng Văn nổi tiếng về trái ngon quả
ngọt: đào, mận, lê, táo, hồng... về dược liệu quý: tam thất, thục địa,
hồi, quế... Đồng Văn còn nổi riếng về phong cảnh như núi non, hang động,
những rừng hoa đủ sắc màu...
Thung lũng Quản Bạ
Núi đá Mèo Vạc
Hà Giang là nơi có nhiều
sản phẩm văn hóa đặc sắc từ truyền thống lâu đời của hơn 20 dân tộc, một địa
danh du lịch đáng nhớ bởi cảnh quan thiên nhiên và con người ở đây. Không giống
với bất kỳ một nơi du lịch nào ở Việt Nam, đến Hà Giang, du khách có thể thấy
được những sản phẩm kết tinh từ truyền thống văn hóa độc đáo của đồng bào miền
núi, đó là các loại khăn thêu, túi vải, áo váy với các loại hoa văn rực rỡ. Du
khách sẽ tham dự những phiên chợ vùng cao đầy thơ mộng.
Lễ mừng nhà mới dân tộc
Lô Lô: Lễ mừng nhà mới kéo dài khoảng 2 ngày 2 đêm ở ngôi nhà mới của người dân
tộc Lô Lô. Cả bản kéo tới ăn mừng cho ngôi nhà mới. Thầy cúng đi hát, sau đó
cùng ăn uống vui chơi, hòa tấu kèn sáo và hát giao duyên nam nữ.
Lễ hội mùa xuân: Đây là
lễ hội vui xuân của dân tộc H'mông và dân tộc Dao, thường được tổ chức vào
những ngày sau Tết Nguyên Đán và kéo dài từ 3 đến 7 ngày. Lễ hội mang tính chất
tổng hợp mừng công, cầu mưa, cầu con trai. Lễ hội có thi bắn nỏ, hát giao
duyên, ném pa páo, uống rượu, mở tiệc đãi khách.